Codziennie miliony ludzi na całym świecie czyta swój horoskop. Nic więc dziwnego, że świat nauki zainteresował się również tematem astrologii. Okazuje się, że naukowcy potrafią stworzyć horoskop zadziwiająco trafny. 

Psycholog Bertram R. Forer poprosił studentów o wypełnianie testu osobowości. Następnie każdy student otrzymał charakterystykę swojej osobowości, rzekomo wynikającą z wyników testu. Poddani badaniu studenci nie wiedzieli, że w rzeczywistości wszyscy otrzymali dokładnie tę samą charakterystykę, która została złożona z fragmentów opisów różnych znaków zodjaku. Jej treść była następująca:

"Masz potrzebę, aby inni lubili cię i podziwiali. Bywasz jednak osobą krytyczną wobec siebie. Choć masz pewne wady, ale potrafisz je kompensować zaletami. Masz duże możliwości, które wciąż pozostają niewykorzystane. O ile na zewnątrz możesz wyglądać na osobę zdyscyplinowaną i opanowaną, wewnątrz często trapi cię niepewność i martwisz się o wiele spraw. Czasami masz poważne wątpliwości, czy twoja decyzja była dobra albo czy twoje czyny były właściwe. Do pewnego stopnia lubisz zmiany i różnorodności, a kiedy coś cię ograniczenia odczuwasz niezadowolenie. Cenisz sobie własną niezależność myślenia i nie przyjmujesz cudzych twierdzeń bez przekonujących dowodów. Życie nauczyło cię, aby nie przesadzać ze szczerością kiedy się przed kimś otwierasz. Czasem bywasz osobą otwartą na ludzi, przystępną i towarzyską, ale innym razem zamkniętą, ostrożną i zdystansowaną. Niektóre z twoich marzeń wydają się być nierealistyczne."

Studenci mieli ocenić trafność tej charakterystyki w skali od 0 (bardzo słaba) do 5 (znakomita). Podczas badania 87% uczestników oceniła trafność analizy na 4 albo 5. Średnia ocen w eksperymencie wyniosła 4,26. Okazuje się więc, że ludzie mają tendencję  do uznawania za trafne opisy swojej osobowości, które w rzeczywistości są jedynie ogólnymi zestawami danych pasujących do znacznej grupy ludzi. Jest to tzw. efekt horoskopowy (efekt Forera lub efekt Barnuma), który wyjaśnia wiarę w astrologię, numerologię oraz inne techniki wróżbiarskie.

Efekt horoskopowy nazywany jest również efekt Barnuma, ze względu na spostrzeżenie jakie poczynił Phineas Taylor Barnum, impresario cyrkowy z XIX wieku. Otóż Barnum obserwując prace swoich wróżek, zauważył powszechną skłonność ludzi do uznawania ogólnych opisów charakterystyk pasujących do dużych grup za szczegółowe fakty dotyczące ich samych.

Do takich samych wniosków prowadzi eksperyment, który przeprowadził psycholog i statystyk - Michel Gauquelin. Zaoferował on w prasowym ogłoszeniu, darmowy osobisty horoskop. Do zainteresowanych, którzy przesłali swoja datę i miejsce urodzenia Gauquelin wysłał horoskop i poprosił o odpowiedź czy utożsamiają się z przesłanym opisem.  Odpowiedziało 150 osób z których aż 94% uznało opis za zgodny z rzeczywistością, trafnie podsumowujący ich cechy. Zgodność horoskopu potwierdziło również 90% przyjaciół i rodziny – poproszonych o opinie. Wynik ten, nie świadczy bynajmniej na korzyść astrologii, ponieważ wszyscy respondenci otrzymali – ten sam horoskop, co więcej – horoskop stworzony w oparciu o datę i miejsce narodzin dr Petiota, wielokrotnego mordercy z Francji. Horoskop został opracowany komputerowo i oczywiście nie dostrzegł makabrycznego aspektu życia dr Petiota. Paradoksalnie więc sporządzony horoskop najmniej trafnie określał osobowość osoby, której rzeczywiście dotyczył.        

Naszą ludzką zdolność do dopasowywania, żeby nie powiedzieć „łatwowierność” obnaża wiele eksperymentów. Okazuje się m.in., że horoskopy sprawdzają się tak samo kiedy czyta się swój horoskop jak i wtedy kiedy czyta się horoskop kogoś innego. Pouczający jest przypadek profesora psychologii z University of Oregon Ray Hyman, który w młodości zainteresował się chiromancją. Mimo iż początkowo był on sceptyczny to kiedy zaczął praktykować odczytywanie cech ludzi z linii dłoni, ci twierdzili, że wszytko było niesamowicie dokładne. Harman uwierzył wówczas w chiromancje oraz swoje nadzwyczajne zdolności. Z pewnością wierzyli w to również jego klienci, ponieważ zajmował się chiromancją zarobkowo. Przyjaciel zasugerował mu wówczas przeprowadzenie eksperymentu polegającego na mówieniu klientom czegoś zupełnie odwrotnego do tego co wyczytał z ich dłoni. Kiedy więc linie dłoni według podręczników chiromancji wykazywały, że klient jest osobą nie lubiącą pokazywać swoich emocji – mówił jej, że jest osobą otwartą, kiedy linie objawiały, że osoba jest praktyczna – mówił, że jest „oryginalna i nieco niepraktyczna”. Wszyscy klienci nieświadomi uczestniczenia w eksperymencie byli zachwyceni wynikami odczytu. Tym samym Harman odkrył, że ocena osoby nie ma nic wspólnego z układem linii jej dłoni. Przypadek ten pokazuje nam również jak łatwo wróżbici sami mogą uwierzyć w swoje zdolności.

Język większości horoskopów jest ogólny, dwuznaczny i podlega dowolnej niezobowiązującej interpretacji. Jeśli horoskop wieści np. sukces, to nam pozostawia decyzje co tym sukcesem jest. Tajemnica i sukces horoskopów, wróżb oraz innych pseudo-psychoanaliz, tkwi w konstruowaniu ich w taki sposób żeby pasowały do każdego i w każdej sytuacji.